Om te beginnen: wat is kunst?
Wat kunst is, lijkt in iedere eeuw iets anders te betekenen. Tegenwoordig kan zelfs een toiletpot kunst zijn, als het maar met dat doel wordt neergezet. Er ontstaan nieuwe genres en andere kunstvormen, waardoor het idee over functie en aard van kunst verandert. Relevant hier is zowel de opkomt van digitale kunst, als de opkomst van AI bij het maken van kunst.
Toch zijn er wel een paar zinnige uitspraken over te doen. We hebben Wikipedia er maar weer eens bij gepakt voor een courante omschrijving. Het artikel over kunst begint als volgt:
Kunst is de bewuste creatie van iets moois of betekenisvols met behulp van vaardigheid en verbeelding. Het omvat een breed scala aan menselijke activiteiten, waaronder schilderen, tekenen, grafiek, beeldhouwen, moderne mediakunst, [ .... ] In de westerse esthetica overstijgt het kunstwerk als resultaat van het bewust gebruik van vaardigheden en creatieve verbeelding het louter functionele.
Stable Diffusion v1.5 : Harmanna Screen print, pop art, splash screen art, triadic colors, digital art, 8k resolution trending on Artstation, golden ratio, symmetrical, rule of thirds, geometric bauhaus
Vanuit de kunstenaar gezien gaat kunst om het uitdrukken van ideeën, passies of emoties.
Vanuit de kijker gezien roept kunst een gevoel op, of een verbeelding. Vaak is kunst 'mooi', maar het kan ook doelbewust 'lelijk' zijn om te choqueren. De kijker kan via kunst even ontsnappen uit zijn dagelijkse realiteit, en worden meegenomen naar een andere wereld, of de dagelijkse werkelijkheid even vanuit een ander perspectief ervaren.
<< Hiervoor een bewuste poging om een abstract kunstwerk te maken op basis van mijn naam. In een eerder artikel heb ik al laten zien dat de AI zich geen raad weten met 'een harmanna', dus mijn naam leent zich goed voor een abstracte weergave. Ook in dit geval lijken het de letters te zijn die worden weergegeven - zoek mijn favoriete letter van het alfabet: de grote H.
Alleen het rood is me iets te uitgesproken; dit kan ik nog bijstellen in een teken- en beeldbewerkings-programma zoals Krita.
Een kunstwerk is "een soort voorstelling die zichzelf tot doel heeft, maar niettemin de mentale beoefening van sociale communicatie bevordert.' Immanuel Kant in 'Kritik der Urteilskraft (1790)
Bij een half-abstract kunstwerk maakt het werk een abstracte indruk, maar is er wel een voorstelling in te zien. Hier twee voorbeelden die gemaakt zijn als lijntekening. De eerste is gemaakt met DALL-E2 en stelt de skyline van Manhattan voor. De tweede is gemaakt met Stable Diffusion v2.1 en stelt een uil op een tak voor - deze is na creatie door de AI door mij verder bewerkt.
Moderne media, reclames en pictogrammen op allerlei toepassingen zitten vol met dergelijke half-abstracte weergaves van de werkelijkheid. Daardoor zitten ze ook in de trainingsdata van de AI - en daarmee wordt het maken hiervan bereikbaar voor een groot publiek.
Wat is dan abstracte kunst?
Nog even uit Wikipedia:
Abstracte kunst is een richting binnen de moderne kunst. Hierbij wordt niet altijd geprobeerd om objecten uit de natuurlijke wereld weer te geven en hoeven er geen zaken uit de reële wereld te zijn afgebeeld. Er kunnen onderliggende principes zichtbaar worden gemaakt met vormen en kleuren, ritmes en contrasten.
Moderne kunst werd vanaf ca. 1960-70 opgevolgd door Hedendaagse kunst, waarin de verschillende kunststromingen en kunstmedia steeds meer in elkaar overlopen, en continu worden vernieuwd en uitgebreid. Het onderscheid tussen high art en low art is niet meer zo scherp als in het begin van de vorige eeuw. De bedoeling van de maker staat daardoor meer en meer centraal.
In de prompt, de opdracht aan de AI, zit die bedoeling verpakt. De eerste afbeelding van deze blog had drie broertjes << gemaakt met dezelfde opdracht. De AI heeft zelf geen bedoeling, en kan oneindig veel varianten genereren, maar ik heb wel een bedoeling. Ik wil 'Harmanna' uitbeelden en de vierde van het setje is het meeste 'mij'. Zowel de heldere kleuren, het kleurverloop ertussen als de meetkunde-achtige lijnen en symbolen passen bij me (op het felle rood na). De andere drie zou ik veel verder moeten bewerken in Krita om ze naar mijn smaak te krijgen - of ik laat ze gewoon links liggen.
"Kunst is een manier om mensen te verbinden, door middel van gedeelde gevoelens, onmisbaar voor het welzijn van individuen en de mensheid." Lev Tolstoj (1828 – 1910)
"Harmanna abstract cubism Euclidean Georgy Kurasov Albert Gleizes"
Michel Seuphor, die zowel zelf abstracte kunst maakte als veel erover publiceerde, definieerde deze als volgt: "Alle kunst die terecht slechts vanuit een gezichtspunt van de harmonie, de compositie, de ordening - dan wel de disharmonie, de decompositie, de willekeurige wanorde - moet worden beoordeeld, is abstract. Hierbij nemen kleur, vormstructuren en lijnen de plaats in van het figuratieve object, zowel in de schilderkunst als in de beeldhouwkunst".
Juist hierdoor neem je afstand tot de werkelijkheid en wordt de verbeelding van de toeschouwer uitgenodigd. En daar is het nu net om te doen in abstracte kunst.
Niet alle abstracte kunst is aan mij besteed. Zoiets kubistisch als << hiervoor is me te druk, zelfs al zijn de kleuren mooi. Dan zie ik toch liever iets half abstracts als 'het oog van de melkweg' >> hierna. Waaruit maar weer blijkt dat ook de natuur c.q. de kosmos zijn eigen niveaus van abstractie kent.
"Milky Way eye in deep space, portrait aquarel, by Jean Baptiste Monge, Hergé, Erin Hanson, Arthur Rackham, cinematic intricately designed, Intricate digital detail; 16K Octane Render photorealism sharp focus clear contrast beautiful light shadows."
"Risico is het bepalende element van kunst. Als je geen risico neemt, hoe kan je dan iets moois maken wat nog nooit eerder is vertoond? Het is als een baby verwachten zonder seks te hebben. Je moet risico's nemen." Francis Ford Coppola (1939 - nu)
Abstracte thema's
Naast een abstracte stijl bestaan er vele abstracte thema's: woorden die niet-tastbare zaken uitdrukken zoals tijd, ruimte, liefde, chaos, nummer, oneindigheid. Dingen waar je niet naar wijzen kunt, maar waar we wel woorden voor hebben bedacht, omdat we ze willen uitdrukken. Ook uitdrukken in beeldende kunst.
Hoe gaat een AI met dit soort begrippen om? Dat hangt heel erg af van hoe je het vraagt. Enkele voorbeelden.
<< "The fabric of time" met Stable Diffusion v1.5
Bij deze prompt is in het geheel geen stijl opgegeven, wat de AI in andere gevallen houvast geeft. Dit blijkt zo abstract dat het algoritme zowel 'fabric' als 'time' zo letterlijk mogelijk probeert te nemen. We zien verschillende soorten weefsels en we zien klokken. De afbeelding rechtsboven is nog het meest mysterieus, alsof hier toch een metafysische poging is gedaan.
Het is aan de kunstenaar die de opdracht gaf, nu de opdracht om te bepalen welke afbeelding het beste weergeeft waar zij naar op zoek is.
<< "The fabric of time, by Salvador Dalí, Rene Magritte, Andre Breton, Anatole Krasnyansky" door Stable Diffusion v1.5
Door een combinatie van artiesten van het surrealisme op te geven, wordt het resultaat ook surrealistisch. Zelf kan ik hier geen weefsel en geen tijd in ontdekken, al zou er iets in kunnen zitten over de vergankelijkheid van het leven. Kijk zelf maar.
>> "The fabric of time, aquarel, painterly, granular dripping running, muted colors, iridescent highlights, by Jean Baptiste Monge, Hergé, Erin Hanson, Arthur Rackham, cinematic intricately designed, Intricate digital detail; 16K Octane Render photorealism sharp focus clear contrast beautiful light shadows." door Stable Diffusion v1.5
Een momentopname, en beslissend moment, figuratief weergegeven door een stijlmix van beroemde illustratoren.
Abstracte kunst is niet voor iedereen een feest, maar wie geïnteresseerd is kan zeker uit de voeten met de AI. Alle abstracte kunststromingen van de vorige eeuw zitten erin, en met slim combineren kun je er je eigen, geheel persoonlijke stijl door laten genereren. Kies je eigen thema's en ga aan de slag.
Reactie plaatsen
Reacties